Un juzgado de lo Penal investiga las comisiones de servicio municipales de A Coruña

O problema das comisións de servizo ilegais no Concello da Coruña chega a un Xulgado do Penal. O movemento reiterado e discrecional de funcionarios máis aló dos dous anos que permite a lei —práctica enquistada desde o goberno PSOE-BNG dos anos 2007-2011 e que atravesou a todos os posteriores de PP, Marea Atlántica e PSOE— acabou nunha investigación por presunta prevaricación administrativa. A instrución dun caso que se atopa baixo segredo de sumario xa fixo desfilar nas últimas semanas por sede xudicial a concelleiras e altos cargos do actual Executivo e funcionarios de varios departamentos municipais.

As últimas comparecencias ante a maxistrada do Xulgado de Instrución número 6 da Coruña foron o 9 e 10 de xullo. Segundo fontes xudiciais, polo momento non se tomou declaración a ninguén en calidade de investigado. Nesta sala recaeu a investigación despois de unha denuncia da Fiscalía, que apreciou indicios de delito no caso que chegou ás súas mans a través da CIG polo abuso deste tipo de designacións. Este sistema debería ser excepcional e xustificado pola súa «urxencia», pero, segundo a denuncia, o Goberno actual tamén o aplicaría a 250 traballadores no momento no que acudiu ao ministerio fiscal.

Ante esta situación, o Executivo municipal, presentado desde novembro de 2024, decidiu «encomendar a defensa do asunto a un/unha profesional da Avogacía externo/a», segundo aprobou a Xunta de Goberno Local o 30 de xullo. Xustifica que, «aínda que aínda non se dirixiu a acusación formalmente fronte a ninguén, pola complexidade do asunto e a fin de evitar un posible conflito de intereses, enténdese máis idóneo» externalizar a defensa.

O Goberno socialista non ve «ningún percorrido» á denuncia, «dado que xa se gañaron outros xuízos en relación a este tema», neste caso, no ámbito do Contencioso-administrativo. Esta é a primeira vez que as comisións de servizo están baixo a lupa dun maxistrado do Penal. «Cando chegamos», defenden, «establecemos un procedemento transparente para as comisións de servizo, polo que se abre un período de cinco días para que se presente quen queira; publícase na páxina web e envíase un correo masivo a todos os funcionarios». Alega que «se establece así un proceso con máis garantías que noutras administracións galegas; a diferenza de antes de 2019, cando se daban a dedo sen ningún tipo de procedemento nin publicidade».

Que é este mecanismo?

Se unha administración ten unha necesidade «urxente» e hai unha vacante na súa organigrama, a normativa permite cubrila a través dunha comisión de servizos, o que significa recolocar a un funcionario municipal ata dous anos. É un modus operandi que debería ser excepcional, pero convértese nunha regra xeral, porque permite axilizar a cobertura de vacantes e fichar a funcionarios afíns. A lei impón unha limitación temporal, precisamente para que non se cren situacións arbitrarias.

A excepcionalidade era o pan de cada día no Concello. E en 2018, unha sentenza causou un terremoto en María Pita: un xuíz declaraba «ilegal» e anulaba o nomeamento en comisión de servizos dun 10% do persoal municipal. Obrigaba ao entón Goberno de Marea a situar nos seus postos orixinais a 150 traballadores de 177 que había en comisión por superar os dous anos nesa situación: 27 nomeados polo Goberno PSOE-BNG, 71 polo PP e 79 por Marea.

Entón, o Concello sumaba case dez anos sen a necesaria convocatoria interna que resolvese esta irregularidade, unha especie de oposición-promoción só para funcionarios e de convocatoria aberta con méritos.

Xa a comezaba a tramitar Marea tras a súa chegada a María Pita e a convocar meses antes do fallo xudicial, pero ao maxistrado de Primeira Instancia a predisposición municipal a resolver o problema non lle valeu como argumento. Si ao Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, que en 2019, xusto antes da chegada do PSOE á Alcaldía, ratificou a ilegalidade dos nomeamentos, pero deu un voto de confianza para resolver a situación coa devandita convocatoria interna, de gran complexidade polo elevado número de postos aos que afectaba. Os socialistas continuárona e, despois de seis anos, o Concello deu por finalizado o concurso, algo que quedou validado polo Contencioso.

Subscríbeche para seguir lendo