Estas son las deudas de la movilidad metropolitana de A Coruña: Cercanías, bicis públicas, mejores buses y un barco

Más da metade das persoas que traballan na Coruña residen fóra do municipio, segundo datos do Estado, e decenas de miles de persoas entran e saen da cidade por motivos sanitarios, educativos ou de lecer. A cidade está a renovar as infraestruturas, coa creación dunha estación intermodal e ampliación de Alfonso Molina en marcha, a da ponte da Pasaxe pendente e outros proxectos aínda atascados en trámites, como a cuarta rolda ou o baipás de Betanzos para reducir os tempos en tren a Ferrol.

Pero as administracións teñen outras promesas pendentes máis aló das obras, como a creación dun tren de proximidade que dea resposta á demanda de transporte ferroviario, un consorcio metropolitano de transportes para mellorar os servizos de bus ou decidir se se creará un transporte por barco con Oleiros. Queda pendente expandir os modelos de aluguer de bicis públicas da Coruña e Arteixo á comarca, e a reforma urbana que suporá a transformación dos peiraos abre a posibilidade a novas propostas, como a creación dun tranvitrén.

Proximidades

Este servizo ferroviario existe, non só nas grandes cidades, como Madrid, Barcelona ou Valencia, senón tamén en Cádiz, San Sebastián, Asturias ou Cantabria. Co Eixo Atlántico, que conecta A Coruña con Santiago, Vilagarcía, Pontevedra e Vigou, como líder nacional con máis de cinco millóns de viaxeiros, e protestas dos usuarios de tren, que piden mellores conexións, a creación dun servizo para traxectos curtos é unha esixencia recorrente. E é un compromiso do Goberno do Estado, a raíz do pacto de investidura co BNG para investir a Pedro Sánchez.

Pero, de momento, só hai un estudo aínda sen terminar. O Goberno encargou á empresa pública Ineco que realizase un informe sobre o proxecto, e o ministro de Transportes, Óscar Puente, sinalou hai poucos días que o obxectivo é «presentalo antes de que termine o ano». En resposta a preguntas do deputado nacionalista Néstor Rego, Puente afirmou que se estudan catro «zonas principais», A Coruña, o Eixo Atlántico, Vigo, unha liña interior e unha quinta complementaria, a do Feve.

A implantación non ten data, nin hai detalles de en que consistiría un Proximidades en canto a tipos de vehículos, horarios, rutas e prezos, pero o Concello de Culleredo quere impulsar xa un proxecto concreto para a creación dun servizo deste tipo que aproveite a liña férrea existente ao longo da ría. Tería paradas nos principais núcleos: As Xubias, Ponche Pasaxe, Fonteculler, O Burgo, A Barcala, Cambre e Cecebre, e presentarao ao Ministerio de Transportes.

O consorcio metropolitano

A área metropolitana da Coruña, que debería permitir realizar proxectos en común para a comarca, leva prometéndose décadas, pero os plans están en vía morta. O Goberno local comprometeuse co BNG en 2023 a redactar un proxecto de lei, pero nunca o presentou, alegando que o PP o tombaría no Parlamento galego Pero a alcaldesa, InésRey , si defendeu a coordinación da área en mobilidade con outros mecanismos, como a convocatoria recente dunha mesa de rexedores da área para discutir o futuro de Alvedro .

E a creación dun consorcio de transportes metropolitano é un proxecto que a precede e polo que apostou. En 2018, con Xulio Ferreiro como alcalde da Coruña, acordou xunto cos rexedores de Bergondo, Betanzos, Cambre, Culleredo, Oleiros e Sada pedir á Xunta que incluíse unha área metropolitana de transporte na lei autonómica do ramo. Ao ano seguinte, Rey prometía un «consorcio de Transportes Metropolitano» na campaña que acabou converténdoa en alcaldesa, con mellora da conexión en bus entre a cidade e a área.

En 2024, Rey apoiou ao candidato do PSdeG á Xunta, José Ramón Gómez Besteiro, mentres leste prometía un consorcio de transporte metropolitano se gañaba as eleccións. Aínda que a idea aparece unha e outra vez (o ano pasado reclamouna Oleiros) quedou no camiño, mentres se acumulan queixas de usuarios de buses metropolitano.

Servizo de bicis

Aínda que non haxa consorcio, o Concello da Coruña si ten proxectos conxuntos de mobilidade con outros Concellos. Hai acordos con Arteixo e Culleredo polas liñas de bus urbano coruñés á Zapateira e Meicende, que dan servizo a veciños destes municipios , e Rey asinou o pasado mes de abril un pacto co rexedor de Arteixo, Carlos Calvelo, para realizar proxectos comúns, entre eles a posibilidade de estender as ligazóns.

A Coruña e Arteixo tamén teñen os dous únicos servizos públicos de aluguer de bicicletas da comarca, BiciCoruña e biciArteixo, e expuxeron que os usuarios dun poidan usar o do outro, polo menos para moverse entre ambos os municipios ou instalar un «intercambiador». O proxecto aínda non botou a rodar, e, ademais, o resto de municipios da comarca carecen de servizos similares. A Deputación creou carrís bici como parte do seu proxecto de rede viaria ciclista na comarca, aínda por completar, os Concellos abriron outros tramos e os plans municipais de mobilidade sempre apostan pola bici, pero non hai plan para un servizo comarcal de préstamo.

Barco da ría do Burgo

E tampouco a abandona o porto o proxecto de crear un servizo de transporte marítimo entre A Coruña e Oleiros cruzando a ría, recollido no plan de mobilidade do segundo municipio e herdeiro dunha conexión que existiu hai décadas. En 2022 Rey e o alcalde oleirense, Ángel García Seoane, presentaron un plan que imitaría ao barco que une Vigo co Morrazo (con centos de miles de pasaxeiros anuais) e que debía reducir o tráfico rodado. Presentouse un proxecto de viabilidade, pero o plan leva anos sen avances visibles e, do mesmo xeito que o anuncio da Xunta de crear unha pasala que cruzase a vía, parece naufragar.

Tranvitrén

A intermodal que reunirá os servizos de bus e tren nunha estación espérase para o ano que vén, e a reforma dos Xardíns levará á parada de bus metropolitano á zona do Colón, pero o gran cambio para o transporte público virá coa reforma dos peiraos interiores. A fachada marítima da cidade, desde Batería a Calvo Sotelo á praia de Oza e incluyendo a estación de San Diego, transformarase con proxectos por concretar pero que, segundo os plans preliminares, incluirán vivendas, viarias e equipamentos.

A documentación elaborada tamén incorpora propostas de mobilidade, como un paso a nivel para o ferrocarril aos peiraos interiores, soterrar tráfico en tramos entre as avenidas do Porto e do Exército, un gran bulevar pola fachada marítima ou aproveitar o espazo para realizar máis carrís bici e carrís bus. Tamén a posibilidade dun tranvitrén (un sistema de metro lixeiro que pode moverse por vías de tren) para conectar coa área metropolitana ou un servizo de proximidade na liña a Betanzos e Lugo, con paso «polo corredor da ría do Burgo». O servizo podería chegar ata a praza de Ourense, onde se propón un «intercambiador intermodal» entre transporte urbano e interurbano, pero a estes plans aínda queda moito camiño por correr: o documento que debe planificar a reforma dos peiraos aínda tardará anos en materializarse.

Subscríbeche para seguir lendo